Hebben besloten en besluiten:
Iedere stichting zal beheerd worden door een of meerdere bestuurders. Wanneer dezelve door de acte der stichting niet zijn aangewezen, zal de benoeming door Onzen Minister voor het Publieke Onderwijs, de Nationale Nijverheid en de Kolonien geschieden.
Bij iedere stichting zal een ontvanger zijn, door de bestuurders te benoemen, en die uit hun midden zal kunnen worden genomen, voor zoo verre de acte der stichting daaromtrent geene bepaalde voorschriften bevat.
Bij iedere stichting zullen provisoren zijn; wanneer dezelve door de acte der stichting of door de resolutie van herstelling niet zullen zijn of worden aangewezen, zal Onze voornoemde Minister, op het advijs van Gedeputeerde Staten, eene in de nabijheid van den zetel der stichting te huis behoorende publieke autoriteit aanduiden, welke het meest geschikt zal schijnen om deze functien waar te nemen.
Geene beslissing van Gedeputeerde Staten aangaande de stichtingen zal genomen worden, dan na ingewonnen advijs van provisoren, insgelijks zal Onze Minister in alle de gevallen, waarvan de beslissing aan hem bij het tegenwoordig reglement is voorbehouden, vooraf de Gedeputeerde Staten hooren, die hem het advijs der provisoren zullen mededeelen.
Deze verantwoording zal door de ontvangers aan de bestuurders in dubbel worden overgelegd, en door deze laatsten, met de bewijsstukken, aan de provisoren worden gezonden, welke na de verantding te hebben goedgekeurd, een der dubbelen zullen doen toekomen aan Gedeputeerde Staten. - Dit laatste zal geschieden in het eerste vierendeeljaars, volgende op het dienstjaar, over welk de rekening gaat.
De goederen der stichtingen zullen, zonder Onze speciale autorisatie, voor geen langer tijd dan voor negen achtereenvolgende jaren mogen verhuurd worden. - Dit verhuren zal in het openbaar geschieden, ten overstaan van een" notaris, door Gedeputeerde Staten te benoemen. De provisoren zullen hun advijs uitbrengen nopens de voorwaarden der verhuring. Deze voorwaarden zullen door gezegde Staten kunnen worden gewijzigd, en door hen moeten worden goedgekeurd.
De onroerende goederen, welke aan stichtingen toebehooren, zullen niet kunnen worden verkocht of tegen andere verwisseld, dan uit kracht van eene antorisatie door Gedeputeerde Staten, na ruggespraak met de provisoren, en op de daartoe door de bestuurders gedane voordragt te verleenen.
De provisoren zullen zorg dragen, dat de gelden voortkomende van aan de stichting gedaan wordende terugbetalingen, van donatien of van overschot van inkomsten, zonder uitstel worden belegd.
De bestuurders zullen niemand in regten mogen betrekken, of zich in regten mogen verweren, zonder de autorisatie van Onzen Minister daartoe te hebben verkregen. Alle regterlijke handeling moet, namens de bestuurders, door den ontvanger worden gevoerd.
De transactien, welke de bestuurders mogten oordeelen voor het belang der stichtingen nuttig te zijn, zullen door hen aan Gedeputeerde Staten worden ingezonden, welke, na de provisoren gehoord, en, is het noodig, de meening van drie regtsgeleerden verstaan te hebben, dezelve met al de bijlagen, en met bijvoeging van hun advijs, aan het hoofd van het departement van onderwijs zullen doen geworden, ten einde, indien daartoe termen zijn, aan Ons ter goedkeuring te worden aangeboden.
Geene betaling aan de met beurzen begiftigden zal in de verantwoording van den ontvanger kunnen worden geleden, dan voor zoover deze een getuigschrift zal overleggen, houdende dat de begiftigde aan eene openbare of bijzondere inrigting van onderwijs zich werkelijk oefent in het vak van studie, waarvoor hij met de beurs begiftigd werd. Deze getuigschriften zullen door de hoofden van voornoemde inrigtingen van onderwijs worden afgegeven.
Er zal aan de ontvangers der stichtingen, tot schadeloosstelling, niet meer kunnen worden verleend dan 5% van de ontvangen inkomsten, als ook 1% van de terugbetaalde kapitalen, voorbehoudens echter de teruggave aan hen van nuttige en behoorlijk bewezene uitgaven.
Daar de ontvangers, die door de bestuurders worden benoemd, als gemagtigden van deze laatsten moeten worden aangemerkt, zullen ook de vervolgingen, waarvan in het voorafgaand artikel is gesproken, tegen hen door de bestuurders worden gevoerd. Wanneer de bestuurders van Onzen Minister geene autorisatie zullen hebben verkregen, om deze regterlijke vervolgingen tegen hen, voor en uit naam der stichting te doen, zal het hun altijd vrij blijven de ontvangers voor eigene rekening en in hunnen eigenen naam in regten te betrekken, zoo wanneer zij vermeenen mogten dat deze de grenzen van hunne lastgeving hebben overschreden.
De ontvangers der stichtingen zijn onderworpen aan de bepalingen der wetten en reglementen omtrent personen, aan welke gelden zijn toevertrouwd, behoorende aan openbare gestichten.
Wanneer het regt om bestuurder of ontvanger te zijn door den stichter is verbonden aan zekere hoedanigheid, rang of bediening, zal de voorloopige vervanging, waarvan in art. 15 is gesproken, ophouden, zoodra een ander persoon tot het bezit van dien rang of die bediening zal zijn gekomen.
De provisoren zullen uit eigene beweging de oplettendheid van Gedeputeerde Staten vestigen op de misbruiken of ongeregeldheden, die zij in de handelwijze van de bestuurders en ontvangers mogten bespeuren, en zullen de voorstellen doen, welke zij voor het belang der stichting nuttig zullen oordeelen.
Ieder ontvanger zal, behalve zijne boeken van ontvangst en uitgave, een register houden, waarin de acten van de stichting, de reglementen van uitvoering, die later mogten gemaakt zijn, en het besluit tot herstelling der stichting woordelijk zullen moeten zijn ingeschreven. Dit register zal daarenboven een naauwkeurigen staat inhouden van de goederen en renten, welke aan de stichting toebehooren, als ook het jaarlijksch beloop van de inkomsten van ieder derzelve, met aanwijzing van de plaats waar de goederen en hypotheken gelegen zijn, mitsgaders van de woonplaats der schuldenaars. - De veranderingen die met de goederen, renten en inkomsten voorvallen, zullen mede in dat register worden ingeschreven.
De oorspronkelijke bewijzen van instelling van renten, schuldbrieven of andere actien, zullen door de bestuurders in bewaring worden gehouden. Er zal van dezelve een uitvoerige staat of inventaris in triplo worden opgemaakt, die door de provisoren, bestuurders en ontvangers zal nagezien, voor deugdelijk verklaard en onderteekend worden. Provisoren, bestuurders en ontvangers zullen ieder één dezer staten bewaren.
Zoodra eene beurs zal openvallen, zullen de begevers dit bekend maken door aankondigingen in eene der voornaamste dagbladen van de provincien, waar de belanghebbende verondersteld moeten worden te wonen.
De begevers zullen ook daarvan kennis geven aan de regeringen van de plaatsen wier inwoners bijzonder door den stichter zijn geroepen, of waar men vermoeden kan dat de leden van de familie, welke de stichter heeft willen begunstigen, zich bevinden, zonder dat door dit alles worden verhinderd de bijzondere aankondigingen, welke door de stichters mogten zijn voorgeschreven. De begevers zullen te gelijk den tijd bepalen, binnen welken de belanghebbende zich zullen moeten aanmelden.
De begevers zullen zich overigens naauwkeurig houden aan de voorwaarden en bepalingen door de stichters voorgeschreven, om zich van de bekwaamheid der kandidaten te overtuigen en onder hen eene keuze te doen.
Wanneer het regt van begeving door den stichter niet mogt zijn verbonden aan eene bepaalde bediening of rang, en dit regt door overlijden of anderzins komt open te vallen, zullen de provisoren, op de wijze in art. 22 aangewezen, de verwanten of andere belanghebbenden oproepen, om voor hen hunne regten te doen gelden. Zij zullen aan Gedeputeerde Staten berigt doen toekomen van den uitslag der oproeping.
Wanneer de regten der opgekomen personen niet betwist, of de ontstane moeijelijkheden uit den weg geruimd worden, het zij door provisoren, het zij door Gedeputeerde Staten, zal Onze Minister de nieuwe begevers, wanneer hij daartoe termen vindt, bevestigen. Wanneer echter de opgekomene moeijelijkheden niet kunnen worden opgeheven, zal Onze Minister voorloopig beslissen, behoudens het regt van toevlugt tot den gewonen regter.
Onze Minister zal, tot op de beslissing van het verschil, de, gedurende dien tijd gedane begevingen kunnen schorsen, en zullen in zoodanig geval, de ontvangers geene uitbetaling kunnen doen van beurzen, uit krachte van gezegde begevingen. Wanneer het onderzoek van de vorderingen en reclamatien aanleiding zoude kunnen geven tot oponthoud, nadeelig voor de studien van hen, die tot het genot der beurzen geregtigd zijn, zal Onze Minister de overblijvende begevers, wier regten niet worden betwist, kunnen magtigen om de openstaande beurzen te begeven, mits hunne keuze aan zijne goedkeuring te onderwerpen. Bij volslagen gebrek aan begevers, zal Onze Minister Gedeputeerde Staten tot de begeving kunnen magtigen, edoch onder gelijke voorbehouding van zijne goedkeuring.
De bepalingen van art. 24 en 25 zijn, in gevallen van denzelfden aard, mede toepasselijk op de bestuurders en provisoren, en in het geval vermeld in art. 25, zal Onze Minister, wanneer de belangen der stichting dit vorderen, een tijdelijken bestuurder, tot op de uitmaking van het verschil, kunnen benoemen.
Alle betwistingen en reclamatien betrekkelijk de begeving van beurzen, zullen, wanneer de begevers, provisoren of Gedeputeerde Staten de partijen niet kunnen bevredigen, voorloopig door Onzen Minister worden beslist, behoudens het regt van toevlugt tot den gewonen regter.
Wanneer de bepalingen der artikelen 22 en 23 van het tegenwoordig reglement bij de begeving naauwkeurig door de begevers zullen zijn in acht genomen, zal de geregtigde, die zich binnen den gestelden tijd niet mogt hebben aangemeld, in geen geval, en welke ook de gegrondheid zijner vorderingen moge zijn, aanspraak kunnen maken op het genot der beurs, gedurende het ingetreden schooljaar.
De gevallen die zich mogten opdoen, waarin bij het tegenwoordig reglement niet is voorzien, zullen worden beslist volgens de algemeene voorschriften en bepalingen, vastgesteld voor het bestuur van andere openbare gestichten.
Er zal bij het departement voor het Publieke Onderwijs, eene adviserende kommissie bestaan voor de zaken rakende stichtingen voor het onderwijs; en zal het hoofd van gezegd departement, op de rapporten dier commissie, uitspraak doen in alle de gevallen, van welke ingevolge het tegenwoordig reglement de beslissing aan hem is verbleven.
Het hoofd van opgenoemd departement zal, op onbepaalde tijdstippen, en wanneer hij zulks raadzaam zal oordeelen, iemand kunnen belasten om zich te gaan verzekeren van het behoorlijk bestuur der stichtingen en van de nakoming der verpligtingen en bepalingen, waaraan zij onderworpen zijn.
Onze Minister voor het Publieke Onderwijs, de Nationale Nijverheid en de Kolonien is belast met de uitvoering van het tegenwoordig besluit, het welk in het staatsblad zal worden geplaatst.