Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2009, nr. DL/B/119493, houdende een tegemoetkoming in de kosten voor een beperkt aantal opleidingsscholen (Regeling tegemoetkoming kosten opleidingsscholen)

In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren 2008–2011 – ’Krachtig meesterschap’ – maakt staatssecretaris Van Bijsterveldt bekend dat zij ‘opleiden in de school’ structureel wil verankeren in het onderwijsbestel. Deze opleidingsvorm, waarbij de klemtoon op het werkplekleren ligt, wordt gerealiseerd binnen opleidingsscholen.

In de afgelopen jaren zijn er tientallen initiatieven genomen om deze vorm van ‘opleiden in de school’ te toetsen op haalbaarheid en effectiviteit. Een groot aantal van deze initiatieven, de zogenaamde dieptepilots, hebben op projectmatige basis OCW-middelen ontvangen. Vanuit die ervaringen is er meer en meer enthousiasme ontstaan voor ‘opleiden in de school’ en zijn steeds meer scholen en lerarenopleidingen op dit terrein actief geworden. De diversiteit onder deze projecten is groot. De middelen zijn evenwel beperkt. Vanuit die optiek heeft de staatssecretaris voorgesteld om aan het toekennen van middelen zowel kwantitatieve doelstellingen als kwalitatieve eisen te koppelen.

Het beoordelen van de kwaliteit van de opleidingsscholen gebeurt, op verzoek van de staatsecretaris van OCW, door de NVAO. In dit verband hanteert de NVAO de volgende uitgangspunten:

• 1.

  De NVAO is gezien haar verdragsrechterlijke en wettelijke taakstelling uitsluitend werkzaam in de sector hoger onderwijs en wil en kan dientengevolge ook geen uitspraken doen over de kwaliteit van het onderwijs in andere sectoren. Door de NVAO kan dus uitsluitend de lerarenopleiding die in de opleidingsschool betrokken is, aangesproken en beoordeeld worden op de kwaliteit van de opleiding. De lerarenopleiding is en blijft immers de instantie die het getuigschrift afgeeft en die uiteindelijk garant moet staan voor het bereiken van de nodige kwalificaties. Alle studenten van de opleiding moeten voldoen aan dezelfde bekwaamheidseisen, ongeacht of ze de opleiding voltijds, deeltijds of duaal (bijvoorbeeld in de opleidingsschool) hebben gevolgd.

• 2.

  De beoordeling van de kwaliteit van de opleidingsschool wordt op termijn meegenomen in de reguliere beoordeling van de kwaliteit van de lerarenopleiding binnen het accreditatiestelsel.

• 3.

  De NVAO brengt advies uit aan de staatsecretaris van OCW over de kwaliteit van de opleidingsschool en neemt dus zelf geen besluiten over subsidiebeschikkingen.

• 4.

  De operationalisering van wat onder ‘de opleidingschool’ moet worden verstaan is vastgelegd door het ministerie van OCW. (Cf. 2 Definitie).

OCW heeft deze uitgangspunten van de NVAO aanvaard.

De NVAO stelt voor de beoordeling van de kwaliteit van de opleidingsscholen een panel van deskundigen samen. Dit panel wordt geadviseerd door twee groepen referenten. De eerste groep referenten wordt gevraagd een oordeel uit te spreken over het gerealiseerde niveau van de afgestudeerden. De tweede groep referenten zal een oordeel geven over de kwaliteit van de aan de basis van de opleidingsschool liggende samenwerkingsovereenkomst.

Schematisch ziet het beoordelingsproces er als volgt uit:

Het toetsingskader opleidingsschool bestaat uit:

• –

  de definitie;

• –

  het beoordelingskader;

• –

  de werkwijze.

De opleidingsschool is een partnerschap van één of meer opleidingen voor leraren primair respectievelijk voortgezet onderwijs met één of meer scholen voor primair respectievelijk voortgezet en/of beroepsonderwijs.

De deelnemende lerarenopleiding(en) moet(en) geaccrediteerd zijn (van rechtswege of door NVAO), de deelnemende scholen moeten onder het basistoezicht van de Inspectie van het Onderwijs vallen (de school mag niet als zwak of zeer zwak zijn aangemerkt).

Het partnerschap verzorgt de betreffende opleiding voor een substantieel deel op de werkplek en met een substantiële inzet van personeel van de lerarenopleiding en van de school/instelling voor po, vo of beroepsonderwijs. Het partnerschap is meerjarig vastgelegd tot in ieder geval het moment dat de opleiding opnieuw moet zijn geaccrediteerd, de kwaliteit moet duurzaam zijn geborgd en de continuïteit moet voldoende gegarandeerd zijn.

Hierna wordt ‘de opleidingsschool’ steeds gebruikt voor het partnerschap. Wanneer één van de partners wordt bedoeld, dan worden deze benoemd als ‘de lerarenopleiding’ voor het opleidingsinstituut en ‘de school’ voor de instelling voor po, vo of bve.

Bij de aanvraag voor de toetsing opleidingsschool behoren de hierna volgende gegevens en stukken. Bij het aanleveren van deze gegevens houdt de aanvrager de onderstaande structuur aan. Dit bespoedigt een doelgerichte behandeling van de aanvraag.

Het is van belang dat alle deelnemende partners, ter goedkeuring, hun handtekening op deze aanvraag zetten.

Bij elk onderdeel wordt de primair belangrijke informatie kernachtig beschreven.

Bijlagen bevatten alleen ondersteunende informatie en dienen beperkt en beknopt te zijn.

• 2.1

  Overzicht van de producten waarop de lerarenopleiding haar oordeel bepaalt over de eindkwalificaties van de student. Dit kan gaan over scripties, portfolio’s, andere vormen van toetsing. In ieder geval gaat het om een geheel van (eind)producten per student. Per product worden de te beoordelen competenties opgegeven.

• 2.2

  Namenlijst van de afgestudeerden of indien dit er nog niet minstens 10 zijn, aangevuld met de studenten die het verst staan in hun opleiding. Er moet een lijst zijn van minstens 20 namen waaruit de referentengroep er 10 kan selecteren. Het gaat om studenten die minstens een voldoende gehaald hebben voor de eindkwalificaties of tussentijdse deelkwalificaties.

Van iedere afgestudeerde of student worden de volgende gegevens in tabelvorm verstrekt: naam en per schooljaar het aantal ECTS dat werd afgelegd binnen de opleidingsschool.

De zelfevaluatie omvat een beschrijving (sterkte-zwakte analyse) aan de hand van de criteria zoals aangegeven in het beoordelingskader.

• 3.1

  Programma

• 3.2

  Inzet van personeel

• 3.3

  Voorzieningen

• 3.4

  Interne kwaliteitszorg

Verplichte bijlagen:

• –

  Samenwerkingsovereenkomst waarvan deel kunnen uitmaken:

  • a)

    een opleidingsplan, waarin onder andere: visie rond opleiden in de school, kwaliteitszorg en -borging, onderwijskundige structuur, financiële middelen, ...;

  • b)

    afspraken over rollen, taken en verantwoordelijkheden van elk van de partners bij de uitvoering van het opleidingsplan en bij de beoordeling van de resultaten van diegenen die worden opgeleid;

  • c)

    afspraken over de borging van de kwaliteit van het personeel dat betrokken is bij de opleidingsschool;

  • d)

    afspraken over de ontbinding van de samenwerkingsovereenkomst en de gevolgen daarvan voor de betrokken studenten indien een of meer van de partners de primaire taak onvoldoende blijkt te hebben geborgd;

  • e)

    financiële afspraken.

• –

  Per deelnemende partner: een overzicht met namen van de personeelsleden die betrokken zijn bij de opleidingsschool, met vermelding van de functies in de opleidingsschool en percentage aanstelling.

Mogelijke bijlagen:

• –

  Reeds toegekende ‘keurmerk(en)’ en de procedure en criteria die erbij gehanteerd worden;

• –

  Weergave van alle tekstfragmenten over het traject ‘opleiden in de school’ uit een recent visitatierapport;

• –

  Relevante beleids- en verantwoordingsdocumenten van de partners waaruit hun engagement en ambities blijken met betrekking tot de opleidingsschool.