Wet van 23 december 1993, houdende regelen omtrent de door de overheid gefinancierde rechtsbijstand

Wet op de rechtsbijstand

Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Allen, die deze zullen zien of horen lezen, saluut! doen te weten:
Alzo Wij in overweging genomen hebben, dat het, mede ter uitvoering van artikel 18, tweede lid, van de Grondwet, wenselijk is nieuwe wettelijke regels vast te stellen omtrent de verstrekking door de overheid van gefinancierde rechtsbijstand aan minder draagkrachtigen;

Zo is het, dat Wij, de Raad van State gehoord, en met gemeen overleg der Staten-Generaal, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk Wij goedvinden en verstaan bij deze:

Hoofdstuk

I

Begripsbepalingen

Artikel

1

Hoofdstuk

II

De raad voor rechtsbijstand

Afdeling

1

De raad en zijn organen

§

1

Algemeen

Artikel

2

§

2

Het bestuur

Artikel

3

Artikel

4

§

3

De raad van advies

Artikel

5

Artikel

6

Afdeling

2

Taak en werkwijze van het bestuur

Artikel

7

Artikel

7a

Artikel

7b

Op verzoek van een nationale of internationale rechterlijke instantie of een instantie in een ander land kan het bestuur een verklaring omtrent het inkomen en vermogen verstrekken dat bij de vaststelling van de draagkracht in acht wordt genomen. Bij ministeriële regeling kunnen nadere regels worden gesteld omtrent deze verklaring.

Artikel

8

Artikel

8a

Het bestuur stelt een klachtenregeling vast, waarop een ieder die een klacht heeft over een gedraging van een medewerker van een voorziening een beroep kan doen. Deze klachtenregeling behoeft de goedkeuring van Onze Minister. De goedkeuring kan worden onthouden wegens strijd met het recht of het algemeen belang.

Artikel

9

Vervallen

Afdeling

3

Personeelsleden van de raad

Artikel

10

Vervallen

Artikel

11

Vervallen

Hoofdstuk

III

De verlening van rechtsbijstand

Afdeling

1

Algemeen

Artikel

12

Artikel

13

Afdeling

2

De inschrijving van advocaten door het bestuur

Artikel

14

Alle in Nederland kantoor houdende advocaten die daartoe een aanvraag hebben ingediend, worden door het bestuur ingeschreven indien zij voldoen aan de in artikel 15 bedoelde voorwaarden. Het bestuur kan regels stellen met betrekking tot deze voorwaarden. Deze regels behoeven de goedkeuring van Onze Minister.

Artikel

15

De door het bestuur te stellen regels met betrekking tot de voorwaarden kunnen betrekking hebben op:

  • a.

    het minimum en het maximum aantal zaken waarvoor een advocaat jaarlijks zal worden toegevoegd;

  • b.

    de deskundigheid van de advocaat op bepaalde rechtsgebieden;

  • c.

    de organisatie van het kantoor waar de advocaat werkzaam is;

  • d.

    de verslaglegging door de advocaat omtrent de door hem verleende rechtsbijstand.

Artikel

16

In bijzondere gevallen kan het bestuur beslissen dat rechtsbijstand zal worden verleend door een niet ingeschreven advocaat.

Als bijzonder geval kan worden aangemerkt:

  • a.

    de uitdrukkelijke en gemotiveerde wens van de rechtzoekende, door een bepaalde advocaat te worden bijgestaan;

  • b.

    de behoefte aan bijstand door een advocaat die over specifieke deskundigheid op een bepaald rechtsgebied beschikt.

Artikel

17

Afdeling

3

De stichting rechtsbijstand

Artikel

18

Vervallen

Artikel

19

Vervallen

Artikel

20

Vervallen

Artikel

21

Vervallen

Artikel

22

Vervallen

Artikel

23

Vervallen

Hoofdstuk

IIIa

De verlening van rechtsbijstand in grensoverschrijdende geschillen binnen de Europese Unie

Artikel

23a

In dit hoofdstuk wordt verstaan onder:

  • a.

    richtlijn: de richtlijn 2003/8/EG van de Raad van 27 januari 2003 tot verbetering van de toegang tot de rechter bij grensoverschrijdende geschillen, door middel van gemeenschappelijke minimumvoorschriften betreffende rechtsbijstand bij die geschillen;

  • b.

    lidstaat: lidstaat van de Europese Unie met uitzondering van Denemarken.

Afdeling

1

Rechtzoekenden die wonen in een andere lidstaat dan Nederland

Artikel

23b

Artikel

23c

Artikel

23d

Ondanks de toepasselijkheid van artikel 34 wordt rechtsbijstand verleend of worden kosten, bedoeld in artikel 23e vergoed, indien de rechtzoekende aantoont dat hij niet in staat is de kosten van rechtsbijstand te dragen als gevolg van de verschillen in de kosten van levensonderhoud tussen de lidstaat waar hij zijn woonplaats of gewone verblijfplaats heeft en Nederland.

Artikel

23e

Artikel

23f

Onverminderd de toepasselijkheid van de bepalingen van deze wet, wordt in een grensoverschrijdend geschil ook rechtsbijstand verleend:

  • a.

    voor de tenuitvoerlegging van de beslissing van de rechter in de zaak die in Nederland is behandeld;

  • b.

    indien bij wet of door een rechterlijke uitspraak de rechtzoekende verplicht is van een buitengerechtelijke procedure gebruik te maken;

  • c.

    voor de tenuitvoerlegging van authentieke akten in Nederland.

Artikel

23g

Bij ministeriële regeling wordt bepaald in welke taal of talen de aanvraag om verlening van rechtsbijstand mag worden gedaan.

Artikel

23h

Indien in Nederland om erkenning, niet-erkenning of tenuitvoerlegging van een uitspraak van de rechter uit een andere lidstaat, wordt verzocht door een rechtzoekende die in een andere lidstaat dan Nederland zijn rechtmatige woonplaats of gewone verblijfplaats als bedoeld in artikel 23b, derde lid, heeft en van wie de hoofdzaak in een andere lidstaat dan Nederland is behandeld waarbij hij op grond van de richtlijn, genoemd in artikel 23i, eerste lid, rechtsbijstand heeft ontvangen zijn de artikelen 23c tot en met 23g van overeenkomstige toepassing.

Afdeling

2

Rechtzoekenden die wonen in Nederland

Artikel

23i

Artikel

23j

Indien in Nederland om erkenning, niet-erkenning of tenuitvoerlegging van een uitspraak van de rechter uit een andere lidstaat, wordt verzocht door een rechtzoekende die in Nederland zijn rechtmatige woonplaats of rechtmatige gewone verblijfplaats als bedoeld in artikel 23b, derde lid, heeft en van wie de hoofdzaak in een andere lidstaat is behandeld waarbij hij op grond van de richtlijn rechtsbijstand heeft ontvangen, zijn de artikelen 23c tot en met 23g van overeenkomstige toepassing.

Afdeling

3

Afstemming andere regelgeving

Artikel

23k

In het geval waarin de richtlijn van toepassing is, zijn de bepalingen in de afdelingen 1 en 2 van hoofdstuk IIIa van toepassing in afwijking van andere tussen Nederland en de lidstaten geldende overeenkomsten alsmede in afwijking van het Verdrag van 25 oktober 1980 inzake de toegang tot de rechter in internationale gevallen (Trb. 1989, 114).

Hoofdstuk

IV

De toevoeging

Artikel

24

Artikel

24a

Artikel

25

Artikel

26

Vervallen

Artikel

27

Het bestuur kan, alvorens op de aanvraag te beslissen, de rechtzoekende horen, indien hij dat noodzakelijk acht voor de beoordeling van de aanvraag of de financiële draagkracht van de rechtzoekende. Het bestuur kan tevens, tenzij het belang van de rechtzoekende zich daartegen verzet, de tegenpartij in de gelegenheid stellen haar standpunt uiteen te zetten.

Artikel

28

Artikel

29

Artikel

30

Artikel

31

Vervallen

Artikel

32

De toevoeging geldt uitsluitend voor het rechtsbelang ter zake waarvoor zij is verleend en, in het geval van een procedure, voor de behandeling daarvan in één instantie, de tenuitvoerlegging van de rechterlijke uitspraak daaronder begrepen.

Artikel

33

Hoofdstuk

IVa

Mediation

Artikel

33a

Mediation wordt voor de toepassing van deze wet verricht door overeenkomstig artikel 33b ingeschreven mediators.

Artikel

33b

Artikel

33c

De door het bestuur te stellen regels als bedoeld in artikel 33b, eerste lid, met betrekking tot de voorwaarden kunnen betrekking hebben op:

  • a.

    de vakbekwaamheidseisen die aan de mediator worden gesteld;

  • b.

    de mate van gebondenheid aan door de beroepsgroep algemeen aanvaarde normen betreffende de beroepsethiek en beroepsuitoefening;

  • c.

    de wijze waarop schendingen van de algemene norm betreffende de beroepsethiek en beroepsuitoefening worden afgehandeld;

  • d.

    de medewerking door de mediator aan onderzoek naar de werking van mediation en aan evaluatie;

  • e.

    de verslaglegging door de mediator van de door hem verrichte werkzaamheden;

  • f.

    de beroepsaansprakelijkheidsverzekering;

  • g.

    de organisatie van het kantoor waar de mediator werkzaam is.

Artikel

33d

Artikel

33e

Hoofdstuk

V

Financiële bepalingen

Afdeling

1

De normen voor de financiële draagkracht van de rechtzoekende

Artikel

34

Artikel

34a

Artikel

34b

Artikel 34a is van overeenkomstige toepassing op het vaststellen van het inkomen en vermogen van een andere persoon dan de rechtzoekende als bedoeld in artikel 34, derde lid.

Artikel

34c

Artikel

34d

Artikel

34e

Artikel

34f

Artikel

34g

Artikel

35

Artikel

36

Aan rechtspersonen wordt overeenkomstig de bepalingen van deze wet rechtsbijstand verleend, indien van de rechtspersoon redelijkerwijze niet verwacht kan worden dat deze de kosten van rechtsbijstand betaalt uit eigen vermogen of inkomsten, waaronder begrepen bijdragen van leden of betrokkenen, alsmede subsidies van de overheid. Artikel 35 is van overeenkomstige toepassing.

Afdeling

2

De kosten van de verlening van rechtsbijstand

Artikel

37

Artikel

37a

Indien een rechtspersoon een gehele of gedeeltelijke geldelijke bijdrage ontvangt voor de verlening van rechtskundige diensten, worden aan een advocaat die een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke dienstbetrekking heeft bij deze rechtspersoon geen vergoeding verstrekt voorzover de door hem op basis van een toevoeging verleende rechtsbijstand redelijkerwijs kan worden aangemerkt als een rechtskundige dienst waarvoor een geldelijke bijdrage is ontvangen.

Artikel

37b

Artikel

37c

Het bestuur kan met het oog op de verlening van rechtsbijstand een subsidie verstrekken voor bijzondere doeleinden en projecten. Artikel 37b, tweede tot en met vijfde lid, zijn van overeenkomstige toepassing.

Artikel

38

Artikel

39

Bij de in artikel 37, vijfde lid, bedoelde algemene maatregel van bestuur worden regels gesteld voor de vergoedingen voor diensten die bij de verlening van rechtsbijstand zijn verricht door deurwaarders en, in strafzaken, door tolken, alsmede omtrent betaling van krachtens wettelijk voorschrift of rechterlijk bevel in dag- of nieuwsbladen geplaatste oproepingen of aankondigingen.

Artikel

40

De rechtzoekende is geen kosten verschuldigd voor het uitbrengen van een exploit of het opmaken van een proces-verbaal in een zaak waarin op grond van deze wet rechtsbijstand wordt verleend, noch voor de bijstand bij de tenuitvoerlegging van de in een zodanige zaak gegeven uitspraak.

Artikel

41

Afdeling

3

Subsidieverstrekking aan de raad en aan een voorziening

Artikel

42

Artikel

42a

Artikel

42b

Artikel

42c

Hoofdstuk

VI

Rechtsbijstand in strafzaken

Artikel

43

Artikel

44

Artikel

44a

Hoofdstuk

VII

Bezwaar en beroep

Artikel

45

Vervallen

Artikel

46

Vervallen

Hoofdstuk

VIII

Toezicht op de naleving

Artikel

47

Hoofdstuk

IX

Slot- en overgangsbepalingen

Artikel

49

De voordracht voor een krachtens de artikelen 12, derde lid, 34a, vierde lid, 35 en 37, vijfde lid, vastgestelde algemene maatregel van bestuur wordt niet gedaan dan nadat het ontwerp in de Staatscourant is bekendgemaakt en aan een ieder de gelegenheid is geboden om binnen vier weken na de dag waarop de bekendmaking is geschied, wensen en bedenkingen ter kennis van Onze Minister te brengen. Gelijktijdig met de bekendmaking wordt het ontwerp aan de beide kamers der Staten-Generaal overgelegd.

Artikel

50

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

51

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

52

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

53

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

54

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

55

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

56

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

57

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

58

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

59

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

60

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

61

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

62

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

63

Bevat wijzigingen in andere regelgeving.

Artikel

64

Vervallen

Artikel

65

Vervallen

Artikel

66

Artikel

67

Deze wet kan worden aangehaald als: Wet op de rechtsbijstand.

Lasten en bevelen, dat deze in het Staatsblad zal worden geplaatst en dat alle ministeries, autoriteiten, colleges en ambtenaren wie zulks aangaat, aan de nauwkeurige uitvoering de hand zullen houden.

Gegeven te 's-Gravenhage
Beatrix
De Minister van Justitie, E. M. H. Hirsch Ballin
De Staatssecretaris van Justitie, A. Kosto
De Minister van Justitie, E. M. H. Hirsch Ballin