Besluit van 14 september 2010, houdende regels met betrekking tot het verlenen van onderstand in de openbare lichamen Bonaire, Sint Eustatius en Saba (Besluit onderstand BES)

1

De belanghebbende van 18 jaar of ouder doch jonger dan de leeftijd waarop recht op ouderdomspensioen ontstaat op grond van de Wet algemene ouderdomsverzekering BES is vanaf de dag van aanvraag van onderstand verplicht:

• a.

  naar vermogen algemeen geaccepteerde arbeid te verkrijgen en deze te aanvaarden;

• b.

  zich aan te melden voor arbeidsbemiddeling bij het bestuurscollege van het openbaar lichaam;

• c.

  gebruik te maken van een door of vanwege het bestuurscollege aangeboden voorziening gericht op arbeidsinschakeling, alsmede mee te werken aan een onderzoek naar zijn mogelijkheden tot arbeidsinschakeling.

2

Indien daarvoor dringende redenen aanwezig zijn, kan Onze Minister in individuele gevallen tijdelijk ontheffing verlenen van een verplichting als bedoeld in het eerste lid.

3

Indien onderstand wordt verleend aan personen met een gezamenlijke huishouding gelden de verplichtingen, bedoeld in het eerste lid, voor ieder van hen.

1

De persoon die rechtmatig woonachtig is in een openbaar lichaam en die naar het oordeel van Onze Minister aldaar in zodanige omstandigheden verkeert dat hij niet de middelen kan verwerven om in de noodzakelijke kosten van het bestaan te voorzien en die voldoet aan de plicht tot arbeidsinschakeling, heeft recht op onderstand van overheidswege.

2

Het recht op onderstand komt de personen met een gezamenlijke huishouding gezamenlijk toe, tenzij een van deze personen geen recht heeft op onderstand.

1

Geen recht op onderstand heeft de persoon:

• a.

  aan wie rechtens zijn vrijheid is ontnomen;

• b.

  die wegens werkstaking of uitsluiting niet deelneemt aan de arbeid, voor zover diens gebrek aan middelen daarvan het gevolg is;

• c.

  die op het moment van aanvraag korter dan vijf jaar onafgebroken rechtmatig woonachtig is in de openbare lichamen, tenzij naar het oordeel van Onze Minister van Justitie de te voorziene onderstandsbehoeftigheid geen aanleiding zal zijn het recht tot verblijf van de betrokken persoon te beëindigen;

• d.

  voor zover die per kalenderjaar langer dan vier weken verblijf houdt buiten de openbare lichamen dan wel een aaneengesloten periode van langer dan vier weken verblijf houdt buiten de openbare lichamen;

• e.

  die jonger is dan 18 jaar;

• f.

  die een uitreiziger is.

2

Het eerste lid, onderdeel c, is niet van toepassing op de persoon die, nadat hij ten minste vijf jaar onafgebroken rechtmatig woonachtig is geweest in de openbare lichamen:

• a.

  de openbare lichamen metterwoon heeft verlaten en binnen vijf jaar na dit vertrek opnieuw rechtmatig woonachtig is in de openbare lichamen; of

• b.

  de openbare lichamen om redenen van studie metterwoon heeft verlaten en binnen vijf jaar na beëindiging van de studie opnieuw rechtmatig woonachtig is in de openbare lichamen.

3

In afwijking van het eerste lid, onderdeel d, geldt voor personen die de leeftijd hebben bereikt waarop recht op ouderdomspensioen ontstaat op grond van de Wet algemene ouderdomsverzekering BES, een periode van dertien weken.

1

De belanghebbende doet aan Onze Minister op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling van alle feiten en omstandigheden waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op zijn arbeidsinschakeling of het recht op onderstand.

2

De belanghebbende is verplicht aan Onze Minister desgevraagd de medewerking te verlenen die redelijkerwijs nodig is voor de uitvoering van dit besluit.

3

Onze Minister stelt bij de uitvoering van dit besluit de identiteit van de belanghebbende vast aan de hand van een document als bedoeld in artikel 2 van de Wet identificatieplicht BES.

1

Onze Minister stemt de onderstand en de daaraan verbonden verplichtingen af op de omstandigheden, mogelijkheden en middelen van de belanghebbende, alsmede op het betoonde besef van verantwoordelijkheid voor de voorziening in het bestaan.

2

Indien de belanghebbende naar het oordeel van Onze Minister tekortschietend besef van verantwoordelijkheid betoont voor de voorziening in het bestaan dan wel de uit dit besluit voortvloeiende verplichtingen niet of niet voldoende nakomt, waaronder begrepen het zich jegens Onze Minister zeer ernstig misdragen, kan Onze Minister de onderstand verlagen. Van een verlaging wordt afgezien indien elke mate van verwijtbaarheid ontbreekt.

3

Bij de toepassing van het eerste lid wordt onder belanghebbende persoon mede verstaan het gezin.

4

Bij regeling van Onze Minister worden regels gesteld met betrekking tot het verlagen van de onderstand, bedoeld in het tweede lid.

1

Het basisbedrag van de algemene onderstand, genoemd in artikel 13, wordt voor een gezin met een of meer ten laste komende kinderen verhoogd met een toeslag per twee weken van:

2

Het basisbedrag van de algemene onderstand, genoemd in artikel 13, wordt voor een gezin met twee of meer ten laste komende kinderen verhoogd met een toeslag per twee weken van:

3

Het gezin heeft voor ten hoogste drie kinderen recht op toeslag.

1

Het basisbedrag van de algemene onderstand, genoemd in artikel 13, wordt bij volledige en duurzame arbeidsongeschiktheid van de alleenstaande, van de alleenstaande ouder of van een van de personen dan wel beide personen die een gezamenlijke huishouding voeren, verhoogd met een enkelvoudige toeslag per twee weken van:

2

Voor de toepassing van het eerste lid is volledig en duurzaam arbeidsongeschikt, de persoon die als rechtstreeks en objectief medisch vast te stellen gevolg van ziekte of gebrek volledig en duurzaam niet in staat is om algemeen geaccepteerde arbeid te verrichten.

3

Indien recht bestaat op de toeslag, bedoeld in artikel 17a, bestaat er geen recht op de toeslag, bedoeld in het eerste lid.

1

Tot de middelen worden alle vermogens- en inkomensbestanddelen gerekend waarover de alleenstaande of het gezin beschikt of redelijkerwijs kan beschikken.

2

Niet tot de middelen worden gerekend:

• a.

  bijdragen van familie en derden voor zover deze naar het oordeel van Onze Minister uit een oogpunt van verlening van onderstand verantwoord zijn;

• b.

  de kinderbijslag BES, bedoeld in artikel 9 van de Wet kinderbijslagvoorziening BES;

• c.

  de kerstuitkering, bedoeld in artikel 22a van de Wet algemene ouderdomsverzekering BES.

1

Indien uit de door het Centraal Bureau voor de Statistiek vast te stellen consumentenprijsindexcijfers voor Bonaire, Sint Eustatius en Saba blijkt, dat de prijsindexcijfers voor het derde kwartaal van het lopende jaar, vergeleken met de prijsindexcijfers voor het derde kwartaal van het voorafgaande jaar zijn gestegen of gedaald, kan Onze Minister bedragen vaststellen, die met ingang van 1 januari van het komende jaar in de plaats treden van de in de artikelen 13, 14, 15, 16, 17 en 17a genoemde bedragen. Onze Minister bepaalt welke consumentenprijsindexcijfers zoals vastgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek voor de toepassing van de eerste zin worden gebruikt. De consumentenprijsindexcijfers kunnen voor de onderscheiden openbare lichamen verschillend zijn.

2

De overeenkomstig het eerste lid herziene bedragen treden in de plaats van de bedragen, genoemd in de artikelen 13, 14, 15, 16, 17 en 17a.

3

Indien er naar het oordeel van Onze Minister bijzondere omstandigheden zijn, kunnen de bedragen, genoemd in de artikelen 13, 14, 15, 16, 17 en 17a bij ministeriële regeling met ingang van een bij die regeling aan te geven datum worden gewijzigd. De gewijzigde bedragen treden in de plaats van de bedragen, genoemd in de artikelen 13, 14, 15, 16, 17 en 17a.

4

Indien een wijziging als bedoeld in het derde lid samenvalt met een herziening als bedoeld in het eerste lid, wordt het bedrag voorafgaande aan de wijziging herzien en geschiedt de herziening bij de in het derde lid bedoelde ministeriële regeling.

1

Onze Minister stelt het recht op onderstand op schriftelijke aanvraag of, indien een schriftelijke aanvraag niet mogelijk is, ambtshalve vast.

2

De onderstand wordt door de personen met een gezamenlijke huishouding gezamenlijk aangevraagd dan wel door een van hen met schriftelijke toestemming van de ander.

3

Onze Minister stelt het recht op onderstand ambtshalve vast indien een van de personen met een gezamenlijke huishouding niet met de aanvraag instemt, doch onderstandsverlening, gezien de belangen van de overige gezinsleden, niettemin geboden is.

1

Indien Onze Minister heeft vastgesteld dat recht op onderstand bestaat, wordt de onderstand toegekend vanaf de dag waarop dit recht is ontstaan, voor zover deze dag niet ligt voor de dag waarop de alleenstaande of het gezin de aanvraag van onderstand heeft ingediend.

2

In afwijking van het eerste lid wordt het recht op onderstand dat is ontstaan als gevolg van het Besluit van 6 mei 2019 tot wijziging van Besluit onderstand BES in verband met het introduceren van een toeslag bij de AOV-gerechtigde leeftijd en enkele technische wijzigingen (Stb. 2019, 188), toegekend vanaf de dag waarop het recht is ontstaan, mits de aanvraag voor 1 april 2020 is ingediend.

3

Op 1 juli 2020 vervallen het tweede lid, dit lid alsmede de aanduiding «1.» voor het eerste lid.

1

De onderstand is niet vatbaar voor vervreemding of verpanding.

2

Bijzondere onderstand is niet vatbaar voor beslag.

3

Een machtiging tot het in ontvangst nemen van de onderstand, onder welke vorm of welke benaming ook verleend, is steeds herroepelijk.

4

Elk beding, strijdig met dit artikel, is nietig.

1

Tenzij in dit besluit anders is bepaald, wordt de onderstand verleend om niet.

2

Tenzij in dit besluit anders wordt bepaald, wordt de onderstand verstrekt in de vorm van geld.

1

Onze Minister is bevoegd om bij wijze van voorschot algemene of bijzondere onderstand te verlenen in de vorm van een renteloze geldlening, zolang het recht op algemene of bijzondere onderstand niet is vastgesteld.

2

Indien onderstand wordt verleend over een periode waarover met toepassing van het eerste lid een voorschot is verleend, kan deze onderstand zonder machtiging van de belanghebbende worden verrekend met dit voorschot.

1

Indien de alleenstaande of het gezin de voor de verlening van onderstand van belang zijnde gegevens of de gevorderde bewijsstukken niet, niet tijdig of onvolledig heeft verstrekt en de alleenstaande of het gezin dit te verwijten valt, dan wel indien de alleenstaande of het gezin anderszins onvoldoende medewerking verleent, kan Onze Minister het recht op onderstand beëindigen.

2

Alvorens Onze Minister een besluit neemt tot beëindiging van het recht op onderstand, nodigt Onze Minister de alleenstaande of het gezin uit om binnen een door hem te stellen termijn het verzuim te herstellen.

1

Naast de verplichtingen die op grond van hoofdstuk 2 in elk geval aan de onderstand verbonden zijn, dan wel daaraan door Onze Minister verbonden worden, kan Onze Minister vanaf de dag waarop de alleenstaande of het gezin onderstand heeft aangevraagd als bedoeld in artikel 22, verplichtingen opleggen die strekken tot arbeidsinschakeling, dan wel die verband houden met aard en doel van een bepaalde vorm van onderstand of die strekken tot zijn vermindering of beëindiging.

2

Een verplichting als bedoeld in het eerste lid kan, op advies van een arts, inhouden het zich onderwerpen aan een noodzakelijke behandeling van medische aard.

1

Onze Minister kan kosten van onderstand terugvorderen, voor zover de onderstand:

• a.

  ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verleend;

• b.

  op grond van artikel 29 bij wijze van voorschot is verleend en nadien is vastgesteld dat geen recht op onderstand bestaat;

• c.

  anderszins onverschuldigd is betaald voor zover de belanghebbende dit redelijkerwijs had kunnen begrijpen, of

• d.

  anderszins onverschuldigd is betaald, waaronder begrepen dat:

  • 1°.

    de belanghebbende naderhand met betrekking tot de periode waarover onderstand is verleend, over in aanmerking te nemen middelen als bedoeld in paragraaf 3.3 beschikt of kan beschikken;

  • 2°.

    onderstand is verleend met een bepaalde bestemming en naderhand door de belanghebbende vergoedingen of tegemoetkomingen worden ontvangen met het oog op die bestemming.

2

Het in aanmerking nemen van in de voorafgaande drie maanden ontvangen middelen, voor zover deze niet vallen onder de vrijlating, bedoeld in artikel 19, wordt niet als terugvordering beschouwd.

3

Bij gebreke van tijdige betaling kan de vordering worden verhoogd met de wettelijke rente en de op de terugvordering betrekking hebbende kosten.

1

Onverminderd artikel 33 kunnen kosten van onderstand, indien de onderstand aan een gezin wordt verleend, van alle gezinsleden worden teruggevorderd.

2

De in het eerste lid bedoelde personen zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de terugbetaling van kosten van onderstand die worden teruggevorderd.

1

Een besluit tot terugvordering van kosten van onderstand vermeldt hetgeen wordt teruggevorderd, de termijn of termijnen waarbinnen moet worden betaald, alsmede de wijze waarop het besluit, bij gebreke van tijdige betaling, ten uitvoer wordt gelegd.

2

De persoon van wie kosten van onderstand worden teruggevorderd, is verplicht desgevraagd aan Onze Minister de inlichtingen te verstrekken die voor terugvordering op grond van deze paragraaf van belang zijn.

1

Een ieder is verplicht desgevraagd en bevoegd uit eigen beweging aan Onze Minister kosteloos opgaven en inlichtingen te verstrekken omtrent feiten en omstandigheden die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van dit besluit ten opzichte van een persoon te wiens behoeve onderstand is gevraagd of wordt verleend en die in zijn dienst dan wel voor hem arbeid verricht, heeft verricht of zou kunnen gaan verrichten. De verplichting strekt zich mede uit tot de inkomsten van een persoon van wie kosten van onderstand op grond van paragraaf 6.4 worden of kunnen worden teruggevorderd.

2

De opgaven en inlichtingen worden desgevraagd schriftelijk, of in een andere vorm die redelijkerwijs kan worden verlangd, binnen een door Onze Minister schriftelijk te stellen termijn verstrekt.

1

Het is een ieder verboden hetgeen hem uit of in verband met enige werkzaamheid bij de uitvoering van dit besluit over de persoon of zaken van een ander blijkt of wordt meegedeeld, verder bekend te maken dan voor de uitvoering van dit besluit noodzakelijk is dan wel op grond van dit besluit is voorgeschreven of toegestaan.

2

Het in het eerste lid vervatte verbod is niet van toepassing indien:

• a.

  enig wettelijk voorschrift tot bekendmaking verplicht;

• b.

  degene op wie de gegevens betrekking hebben schriftelijk heeft verklaard tegen de verstrekking van deze gegevens geen bezwaar te hebben;

• c.

  de gegevens niet herleidbaar zijn tot individuele natuurlijke personen.

3

Ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek of statistiek kunnen desgevraagd gegevens aan derden worden verstrekt voor zover de persoonlijke levenssfeer van de belanghebbende daardoor niet onevenredig wordt geschaad.